Homelia XV mbi Ungjillin sipas Mateut ( Pjesa e dytë )
5. “Lum ata që janë zemërbutë, sepse ata do ta trashëgojnë tokën”. Çfarë lloj toke është kjo? Disa thonë se është një tokë figurative, por nuk është kështu, sepse askund në Shkrimet e Shenjta nuk përmendet një tokë që është thjesht figurative. Po çfarë kuptimi mund të ketë kjo thënie? Ai premton një shpërblim të prekshëm, ashtu siç bën edhe Pavli kur thotë: “Ndero atin dhe nënën tënde”, dhe shton, “që të të zgjatet jeta mbi tokë”. Po ashtu, Ai i thotë hajdutit: “Sot do të jesh me mua në Parajsë”.
Kështu, Ai nuk na nxit vetëm përmes bekimeve të ardhshme, por edhe përmes atyre që janë të tanishme, për hir të atyre që janë më të prirur drejt gjërave tokësore dhe që më parë kërkojnë bekimet e kësaj bote sesa ato të përjetshme.
Për shembull, më tej Ai thotë: “Pajtohu me kundërshtarin tënd”. Pastaj përcakton shpërblimin për një vetëpërmbajtje të tillë, duke thënë: “Që kundërshtari të mos të të dorëzojë te gjykatësi, dhe gjykatësi te oficeri”. A e sheh se si na paralajmëron? Përmes gjërave të prekshme, përmes asaj që ndodh përpara syve tanë. Po ashtu, Ai thotë: “Kushdo që i thotë vëllait të tij: “Budalla”, do të jetë në rrezik përpara këshillit”.
Edhe Pavli përmend shpërblime të prekshme dhe përdor gjërat e tashme në këshillat e tij. Për shembull, kur flet për virgjërinë, nuk përmend qiejt, por fokusohet tek e tashmja, duke thënë: “Për shkak të vështirësive të tanishme”, “Por dua t’ju lehtësoj”, dhe “Dëshiroj që të jeni të çliruar nga shqetësimet”.
Kështu, Krishti ka përzier shpirtëroren me atë që është e prekshme. Sepse, ndërsa i buti shihet si ai që humb gjithçka të vetën, Ai premton të kundërtën, duke thënë: “Jo, përkundrazi, i buti është ai që i mban pasuritë e tij të sigurta, sepse nuk është i nxituar dhe as mburravec; ndërsa ai që është i tillë shpesh humbet pasurinë dhe madje edhe vet jetën”.
Për më tepër, në Dhiatën e Vjetër profeti thoshte vazhdimisht: “Të butët do të trashëgojnë tokën”, prandaj Ai përfshin në fjalimin e Tij fjalët me të cilat ata ishin mësuar, në mënyrë që të mos flasë kudo në një gjuhë të panjohur për ta.
Dhe këtë Ai e thotë, jo për të kufizuar shpërblimet vetëm në gjërat e tanishme, por duke i bashkuar ato me dhuratat e tjera. Sepse as kur flet për diçka shpirtërore, Ai nuk i përjashton ato që ndodhin në jetën e tanishme; as kur premton ato që lidhen me jetën tonë, Ai nuk e kufizon premtimin e Tij në këtë lloj shpërblimi. Sepse thotë: “Kërkoni mbretërinë e Perëndisë, dhe të gjitha këto do t'ju shtohen”. Dhe gjithashtu: “Kushdo që ka lënë shtëpi ose vëllezër, do të marrë njëqind herë më shumë në këtë botë, dhe në të ardhmen do të trashëgojë jetën e përjetshme”.
“Lum ata që janë të uritur dhe të etur për drejtësi”.
Për çfarë lloj drejtësie bëhet fjalë? Ai nënkupton ose të gjithë virtytet, ose atë virtyt të veçantë që është kundër lakmisë. Sepse, pasi më tej Ai do të japë porosinë që i përket mëshirës, për të treguar se si duhet të tregojmë mëshirë, si për shembull jo me grabitje ose lakmi, Ai bekon ata që ndjekin drejtësinë.
Shiko me çfarë force të madhe e thekson Ai këtë. Nuk tha: “Lum janë ata që i qëndrojnë pranë drejtësisë”, por: “Lum janë ata që kanë uri dhe etje për drejtësinë”, që të mos e ndjekim atë thjesht në mënyrë formale, por me gjithë dëshirën tonë. Sepse, duke qenë se kjo është karakteristika më tipike e lakmisë dhe ne nuk jemi aq të dashuruar pas ushqimit dhe pijes sa jemi pas faktit që të fitojmë e të mbledhim sa më shumë pasuri, Ai na udhëzoi ta transferojmë këtë dëshirë drejt një qëllimi të ri: lirisë nga lakmia.
Pastaj përcakton shpërblimin, duke përdorur përsëri gjërat e prekshme, duke thënë: “Sepse ata do të ngopen”. Meqenëse zakonisht mendohet se të pasurit bëhen të tillë nga lakmia, Ai thotë: “Jo, përkundrazi, është drejtësia ajo që e bën këtë. Prandaj, për sa kohë që vepron me drejtësi, mos ki frikë nga varfëria dhe as mos u shqetëso nga uria. Sepse grabitqarët janë pikërisht ata që humbasin gjithçka, ndërsa ai që dashuron drejtësinë, i zotëron pasuritë e veta të sigurta dhe të qëndrueshme”.
Por nëse ata që nuk lakmojnë pasuritë e të tjerëve gëzojnë një bollëk të madh, aq më shumë do të gëzojnë ata që heqin dorë nga ajo që është e tyrja.
“Lum ata që janë të mëshirshëm”.
Këtu më duket se Ai nuk flet vetëm për ata që tregojnë mëshirë duke dhënë para, por edhe për ata që tregojnë mëshirë me veprimet e tyre. Sepse mënyrat për të treguar mëshirë janë të shumta, dhe kjo urdhëresë është e gjerë. Po cili është shpërblimi i saj? “Sepse ata do të gjejnë mëshirë”.
Dhe kjo duket sikur është një shpërblim i barabartë, por në të vërtetë është diçka shumë më e madhe sesa vetë akti i mirësisë. Sepse, ndërsa ata tregojnë mëshirë si njerëz, ata marrin mëshirë nga Zoti i gjithçkaje; dhe mëshira njerëzore nuk është e njëjtë me atë hyjnoren. Sa larg është largësia midis së keqes dhe së mirës, aq shumë ndryshojnë këto nga njëra tjetra.
“Lum ata që kanë një zemër të pastër, sepse ata do të shohin Perëndinë”.
Ja, përsëri shpërblimi është shpirtëror. Këtu Ai i quan “të pastër” ose ata që kanë arritur të gjitha virtytet dhe nuk ndihen fajtorë për asnjë të keqe, ose ata që jetojnë në pastërti dhe vetëpërmbajtje. Sepse nuk ka asgjë që na nevojitet më shumë për të parë Zotin sesa ky virtyt i fundit. Prandaj edhe Pavli tha: “Kërkoni paqe me të gjithë, edhe shenjtërimin, pa të cilin asnjë nuk ka për të parë Zotin”. Këtu po flet për atë lloj shikimi që është i mundur për njeriun.
Sepse ka shumë që tregojnë mëshirë, që nuk kryejnë grabitje dhe nuk janë lakmitarë, por që megjithatë janë fajtorë për kurvëri dhe papastërti; për të treguar se vetëm mëshira nuk mjafton, Ai ka shtuar këtë, në të njëjtën kuptim si Pavli, i cili, duke shkruar për Korintasit, dëshmoi për Maqedonasit se ishin të pasur jo vetëm në bamirësi, por edhe në të gjitha virtytet e tjera. Sepse, pasi foli për shpirtin fisnik që treguan në lidhje me pasuritë e tyre, ai tha: po ia dhanë më përpara veten e tyre Zotit, pastaj neve.
7. “Të lumur janë ata që përpiqen për paqen”. Këtu Ai jo vetëm që heq urrejtjen dhe grindjet mes nesh, por kërkon diçka më shumë: që të ndërmjetësojmë dhe të pajtojmë ata që janë në konflikt.
Dhe përsëri, shpërblimi që lidhet me këtë është shpirtëror. Por, çfarë lloj shpërblimi është?
“Sepse ata do të quhen bij Perëndie”. Po, sepse ky ishte misioni i të Vetëmlindurit, që të bashkonte ata që ishin ndarë dhe të pajtonte ata që ishin larguar.
Që të mos mendosh se paqja është gjithmonë një bekim në çdo rrethanë, Ai shtoi: “Të bekuar janë ata që ndiqen për punë drejtësie”. Domethënë, për hir të virtytit, për ndihmën që i jepet të tjerëve dhe për perëndishmërinë, sepse zakonisht Ai e quan “drejtësi” gjithë urtësinë praktike dhe morale të shpirtit.
“Të lumtur jeni ju kur ju ofendojnë dhe ju përndjekin, dhe thonë çdo lloj të keqeje ndaj jush për shkakun tim. Gëzohuni dhe gazmohuni”.
Siç do të shprehej Ai, “Edhe sikur t'ju quajnë magjistarë, mashtrues, njerëz të rrezikshëm, ose çfarëdo tjetër, jeni të bekuar”. Ky është mesazhi që Ai jep.
Çfarë mund të jetë më e re se këto urdhërime? Në të cilët gjërat që të gjithë të tjerët i shmangin, këto Ai i shpall si të dëshirueshme; dua të them, varfërinë, vajtimin, përndjekjen, fjalët e këqija. Por Ai e pohon këtë dhe bind jo dy, as dhjetë, as njëzet, as njëqind, as një mijë, por gjithë botën. Dhe duke dëgjuar gjëra kaq të dhimbshme dhe të hidhura, kaq të kundërta me mënyrat e zakonshme e të jetuarit të njerëzve, turmat “u çuditën”. Kaq e madhe ishte fuqia e Atij që fliste.
Megjithatë, që të mos mendoni se thjesht fakti i të qenit i keqfolur e bën dikë të bekuar, Ai ka vendosur dy kushte; kur është për shkak të Tij dhe kur gjërat që thuhen janë të rreme; sepse pa këto, ai që përbaltet, përkundrazi, është i mjerë.
Shiko
sërish shpërblimin: “Sepse shpërblimi juaj është i madh në qiell”.
Por ti, edhe nëse nuk dëgjon për një mbretëri të përmendur në secilën prej
bekimeve, mos u dekurajo. Sepse, megjithëse Ai u jep emra të ndryshëm
shpërblimeve, përsëri të gjitha i sjell në Mbretërinë e Tij. Si kur thotë, “ata
që vajtojnë do të ngushëllohen”; dhe, “ata që tregojnë mëshirë do të marrin
mëshirë”; dhe, “të pastërtit në zemër do ta shohin Perëndinë”; dhe, “ata që kërkojnë paqe do të quhen bijtë
e Perëndisë”, Ai me këto thënie nuk nënkupton asgjë tjetër përveç Mbretërisë. Sepse ata që i gëzojnë këto, sigurisht që do ta
arrijnë atë.
Prandaj mos mendo se ky shpërblim është vetëm për të
varfrit në shpirt, por edhe për ata që kanë etje për drejtësi, për të butët,
dhe për të gjithë të tjerët pa përjashtim.
Sepse për këtë arsye Ai i ka vendosur bekimet mbi të gjithë, që të mos kërkosh
asgjë materiale: sepse ai njeri nuk mund të jetë i bekuar, i cili kurorëzohet
me gjëra që përfundojnë me këtë jetë të tanishme dhe kalojnë më shpejt sesa
hija.
8.Por pasi tha, “shpërblimi juaj është i madh”, ai shtoi gjithashtu një ngushëllim tjetër, duke thënë, “Sepse kështu i përndoqën edhe profetët që ishin përpara jush”.
Kështu, meqenëse e para, premtimi i Mbretërisë, ishte ende për të ardhur dhe të gjitha ishin në pritje, Ai u ofron atyre ngushëllim nga kjo botë; me ata që përpara tyre ishin keqtrajtuar.
Sepse “mos mendoni”, thotë Ai, “se për ndonjë mospërputhje në fjalët dhe urdhërimet tuaja ju vuani këto gjëra, ose si mësues të doktrinave të këqija ju përndiqeni prej tyre; komplotet dhe rreziqet nuk vijnë prej ndonjë ligësie në fjalët tuaja, por prej ligësisë së atyre që ju dëgjojnë. Prandaj, nuk është faj për ju që vuani padrejtësi, por për ata që bëjnë padrejtësi. Dhe të vërtetën e këtyre gjërave e dëshmon edhe koha e mëparshme.
Sepse kundër profetëve ata nuk ngritën asnjë akuzë për shkelje të ligjit apo për mendime të paudhësisë, por disa i goditën me gurë, të tjerë i përzunë dhe disa të tjerëve i shkaktuan vuajtje të panumërta.
Prandaj, mos lejoni që kjo t’ju shqetësojë, sepse me të njëjtën mendësi veprojnë edhe tani”. A e shini si Ai i dha guxim shpirtit të tyre, duke i vendosur afër me Moisiun dhe Elian?
Po ashtu, apostull Pavli, kur shkruan letrën e parë të Selanikasve, thotë: Sepse ju, o vëllezër, bëtë sikundër bënë kishat e Perëndisë, që janë në Jude në Krishtin Jisu, se edhe ju pësuat prej bashkëkombasve tuaj, sikurse edhe ata prej Judenjve, të cilët edhe Zotin Jisu e vranë edhe profetët e tyre, edhe ne na ndoqën, edhe Perëndisë s’i pëlqejnë, edhe gjithë njerëzve u janë kundër”. Po të njëjtën pikë ka theksuar edhe Krishti këtu.
Në porositë e tjera, Jisui thotë: “Të bekuar janë të varfërit” dhe “të mëshirshmit”. Në këtë rast, Ai nuk flet me terma të përgjithshëm; por, Ai u drejtohet atyre personalisht, duke u thënë: “Të bekuar jeni ju kur t'ju ofendojnë, t'ju persekutojnë dhe të flasin keq për ju”. Kjo tregon se ky është një privilegj i veçantë për ata dhe se mësuesit e kanë këtë privilegj edhe për vete. Kështu, Jisui i nxit ata të kuptojnë se pavarësisht vështirësive që mund të përjetojnë për shkak të besimit të tyre, ata janë të bekuar.
Gjithashtu, në këtë rast, Ai nënkupton edhe dinjitetin e Tij dhe barazinë e Tij në nder me Atin që e ka lindur. Ai thotë: “Ashtu siç ju përndjekin për shkak të Atit, do t'ju përndjekin edhe ju për shkakun Tim”.
Kur Ai thotë “profetët që ishin para jush”, nënkupton se dishepujt tani po bëhen vetë profetë.
Më pas, duke deklaruar se kjo, mbi të gjitha, u sjell atyre dobi dhe i bën të lavdishëm, Ai nuk tha: “Do të flasin keq për ju dhe do t'ju përndjekin, por unë do ta parandaloj”. Sepse shpëtimi i tyre nuk qëndron në shmangien e të këqijave, por në qëndrimin fisnik ndaj tyre dhe në hedhjen poshtë të shpifjeve me veprat e tyre, duke qenë kjo një gjë shumë më madhështore sesa ajo tjetra; ashtu si të goditesh dhe të mos lëndohesh është shumë më madhështore sesa të shmangësh goditjen.
Këtu Ai thotë: “Shpërblimi juaj është i madh në qiell”. Por Llukai raporton se Ai e ka thënë këtë me më shumë përkushtim dhe ngushëllim të plotë; sepse Ai jo vetëm që shpall të bekuar ata që fliten keq për hir të Perëndisë, por gjithashtu deklaron fatkeqësi për ata që lëvdohen nga të gjithë njerëzit. Sepse, “Mjerë ju”, thotë Ai, “kur të gjithë njerëzit të flasin mirë për ju”. E megjithatë, apostujt u lëvduan, por jo nga të gjithë. Prandaj, Ai nuk tha: “Mjerë ju, kur njerëzit do të flasin mirë për ju”, por: “kur të gjithë njerëzit” do ta bëjnë këtë; sepse nuk është e mundur as për ata që jetojnë duke praktikuar virtytin që të fliten mirë nga të gjithë.
Dhe përsëri ai thotë: “Kur do t’ju shajnë, gëzohuni dhe ngazëllohuni”. Sepse jo vetëm për rreziqet që përballuan, por edhe për shpifjet, ai thotë se shpërblimi do të jetë i madh. Prandaj ai nuk tha: “Kur t'ju përndjekin dhe t'ju vrasin”, por: “Kur t'ju fyejnë dhe të thonë çdo lloj të keqe”. Sepse me siguri, shpifjet e njerëzve kanë një ndikim më të fortë se vetë veprimet e tyre. Në rreziqet, shpesh gjejmë ngushëllim, si mbështetjen nga të tjerët, miratimin, kurorëzimin dhe lavdërimin. Ndërsa në turpin që na shkaktohet, zhduket edhe ngushëllimi.
Sepse duket se nuk kemi arritur ndonjë gjë të madhe; dhe kjo e shqetëson luftëtarin më shumë se çdo rrezik tjetër. Shpeshherë, ndjenja e turpit dhe njollosja kanë një peshë kaq të rëndë, sa që disa, të pafuqishëm për ta përballuar, janë shtyrë deri në vetëvrasje. Madje, këtë e shohim edhe tek ata që nuk kishin ndjenja të thella turpi, si ai tradhtari, i cili, përballë vuajtjeve dhe turpit, nuk mundi të qëndrojë. Kjo na tregon fuqinë shkatërruese të turpit dhe kritikave të njerëzve.
Edhe Jobi, që ishte i palëkundur si një shkëmb, përballoi humbjen e pasurive, shkatërrimin e familjes, trupin e tij të mbushur me krimba dhe sulmet e gruas së tij. Megjithatë, ai e përballoi të gjitha këto me forcë. Por, kur miqtë e tij nisën ta kritikojnë dhe ta akuzojnë, duke thënë se vuajtjet e tij ishin ndëshkimi për mëkatet e tij, ai u trondit. Në ato momente, zemra e tij e madhe dhe fisnike ndjeu shqetësim dhe trazira më shumë se nga çdo vuajtje tjetër.
Edhe Davidi, duke lënë mënjanë gjithçka që kishte vuajtur, kërkoi nga Zoti një dënim vetëm për shpifjen. Ai tha: “Le të mallkojë, sepse Zoti e ka urdhëruar; që Zoti të shohë poshtërimin tim dhe të më shpërblejë për këtë mallkim sot”.
Po
ashtu, Pavli shpall triumfin jo vetëm për ata që përballen me rrezik ose
humbasin pasurinë, por edhe për ata që përjetojnë shpifje dhe persekutime. Ai
thotë: “Sillni ndërmend ditët e para, në të cilat, pasi u ndriçuat, duruat
luftë të madhe mundimesh;
herë duke u bërë lojë nga bota me të shara e me shtrëngime; herë duke u bërë
pjesëtarë të atyre që pësojnë të tilla”. Për këtë arsye, Krishti e ka caktuar
shpërblimin që të jetë i madh.
Pas kësaj, që të mos thotë dikush, “Këtu nuk ka dëmshpërblim, as nuk mbyllet goja e njerëzve; dhe a jep shpërblim atje?” Ai ka sjellë ndërmend profetët për të treguar se as atyre Zoti nuk iu dha dëmshpërblim. Dhe nëse, kur shpërblimet ishin ende larg, Ai i ngushëlloi ata me gjëra që do të vinin, shumë më tepër tani, kur kjo shpresë është bërë më e qartë dhe sakrifikica është rritur.
Dhe shihni se pas sa shumë urdhërimesh e ka vendosur këtë, sepse nuk e bëri pa arsye, por për të treguar se nuk mund të përballesh me këto sfida nëse nuk je i përgatitur dhe nëse nuk ke virtyte të tjera. Prandaj, në çdo rast, përmes urdhërimit të mëparshëm që hap rrugën për urdhërimin tjetër që pason, ai ka krijuar një lloj zinxhiri të artë për ne.
Së pari, ai që është “i përulur” do të “qajë” për mëkatet e tij; ai që “qan” do të jetë gjithashtu “i butë”, “i drejtë” dhe “mëshirues”. Ai që është “mëshirues”, “i drejtë” dhe “i penduar”, do të jetë gjithashtu “i pastër në zemër”. Një njeri i tillë do të jetë gjithashtu “paqebërës”. Ai që arrin të ketë të gjitha këto virtyte, do të jetë i përgatitur për rreziqe dhe nuk do të shqetësohet kur flitet keq për të, pavarësisht provave të rënda që mund të kalojë.
10. Tani, pasi i këshilloi si duhet, Ai i forcon përsëri duke i lavdëruar. Kështu, duke qenë se urdhrat janë të larta dhe i tejkalojnë ato të Dhiatës së Vjetër, për të mos i lënë të shqetësohen e të pyesin “Si do t’i arrijmë këto gjëra?”, dëgjoni çfarë thotë Ai: “Ju jeni kripa e tokës.” Duke nënkuptuar se kjo është e domosdoshme. Sepse, “nuk do të japësh llogari vetëm për jetën tënde,” thotë Ai, “por për të gjithë botën. Nuk po ju dërgoj në dy qytete, as në dhjetë apo njëzet, as në një komb të vetëm siç dërgova profetët, por në tërë tokën, në det dhe mbarë botën dhe në një situatë të keqe.”
Kur thotë “Ju jeni kripa e botës”, Ai nënkupton se e gjithë natyra njerëzore ka “humbur shijen” dhe është kalbur nga mëkatet. Për këtë arsye, Ai u kërkon atyre virtyte që janë të domosdoshme dhe të dobishme për të gjithë. Së pari, njeriu i përulur, i butë, i mëshirshëm dhe i drejtë nuk i ruan veprat e tij të mira vetëm për vete, por siguron që këto burime të mira të rrjedhin për dobinë e të gjithëve. Dhe ai që është i pastër në zemër, paqebërës, apo i persekutuar për hir të së vërtetës, përsëri e rregullon jetën e tij për të mirën e përbashkët. “Mos mendoni,” thotë Ai, “se jeni thirrur për sfida të zakonshme, apo se do të jepni llogari për gjëra të vogla.” “Ju jeni kripa e botës.”
E çfarë bënë ata atëherë? A e ndryshuan atë që ishte kalbur? Jo, sepse nuk është e mundur ta bësh të mirë diçka që tashmë është prishur, thjesht duke e kriposur. Pra, këtë ata nuk e bënë. Por, përkundrazi, ato gjëra që ishin më parë të rikthyera dhe të lëna nën kujdesin e tyre, të çliruara nga kalbësia, ata i ruajtën, duke i mbajtur në freskinë që kishin marrë nga Zoti. Sepse, që njerëzit të çliroheshin nga kalbësia e mëkateve të tyre ishte vepër e Krishtit; ndërsa që ata të mos ktheheshin më në atë gjendje ishte qëllimi i përpjekjes dhe përkushtimit të vetë këtyre njerëzve.
A e sheh se si, hap pas hapi, Ai tregon epërsinë e tyre mbi vetë profetët? Duke thënë se ata janë mësues jo vetëm të Palestinës, por të gjithë botës; dhe jo thjesht mësues, por edhe autoritarë. Sepse kjo është gjëja më mrekullueshme, jo duke i ngushëlluar apo duke i qetësuar, por duke i forcuar me ashpërsi, si kripa, dhe kështu ata u bënë të dashur për të gjithë njerëzit.
“Mos u habisni,” thotë Ai, “nëse duke lënë të gjithë të tjerët, po flas vetëm me ju dhe po ju dërgoj në rreziqe kaq të mëdha”. Sepse mendoni në sa shumë qytete, fise dhe kombe kam për t'ju dërguar që të udhëhiqni. Prandaj, do të doja që ju të jeni jo vetëm të mençur, por edhe të bëni që të tjerët të jenë njësoj. Dhe njerëzit e tillë kanë nevojë të jenë shumë të mençur, pasi shpëtimi i të tjerëve varet dhe nga ata. Ata duhet të jenë kaq të pasur me virtyt, sa të mund ti ndajnë dobitë e tyre edhe me të tjerët. Sepse, nëse nuk bëheni kështu, nuk do të jeni të mjaftueshëm as për veten tuaj.
"Prandaj, mos u bëni të paduruar, sikur fjalët e mia të ishin tepër të rënda. Sepse, për aq kohë sa është e mundur që të tjerët, të cilët e kanë humbur shijen, të kthehen përmes jush, ju, nëse arrini në këtë pikë, do të shkatërroni edhe të tjerët me anë të vetes suaj. Kështu që, sa më të mëdha janë çështjet që keni marrë në duar, aq më të mëdha do të jenë dhe kërkesat ndaj jush".
Prandaj Ai thotë, "Po sikur kripa të ketë humbur shijen, me çfarë do të kriposë ajo? Ajo nuk është më e dobishme për asgjë, veçse për t'u hedhur jashtë dhe për t'u shkelur nën këmbë nga njerëzit."
Madje, nëse të tjerët edhe nëse mëkatojnë shpesh, mund të gjejnë falje; por me mësuesin, nëse ndodh kjo gjë, nuk ka asnjë justifikim dhe do të vuajë pasoja më të rënda. Prandaj, që të mos bëhen të pasigurt nga fjalët "Kur t'ju shpifin, t'ju përndjekin dhe të thonë çdo lloj gjëje të keqe kundër jush," Ai u thotë, "Nëse nuk jeni të gatshëm të përballeni me të gjitha këto, atëherë keni qenë të zgjedhur kot". Sepse nuk është thënë si diçka e keqe që duhet të friksoheni, por që të mos bëheni bashkëpunëtorë të mashtrimit. Sepse atëherë, "do të humbisni shijen tuaj dhe do të shkeleni me këmbë". Por nëse vazhdoni t'i inkurajoni njerëzit me ashpërsi dhe nëse flitet keq për ju, gëzohuni; sepse ky është funksioni i vërtetë i kripës, që të hidhërojë të prishurit dhe t'i bëjë të vuajnë. Dhe kështu, censura e tyre është një pasojë natyrale, që nuk ju dëmton, por përkundrazi tregon forcën tuaj. Por nëse, për shkak të frikës, hiqni dorë nga sinqeriteti që ju takon, do të vuani shumë më keq, duke u folur keq për ju dhe duke u përçmuar nga të gjithë. Sepse kjo është ajo që do të thotë "shkelur nën këmbë."
Pas kësaj, Ai kalon në diçka tjetër, më të lartë: “Ju jeni drita e botës”.
“E botës”, jo e një kombi, as e disa shteteve, por e gjithë tokës. Dhe “dritë” për mendjen, shumë më e fuqishme se rrezet e diellit; ashtu siç ishte gjithashtu një kripë shpirtërore. Para se të ishin kripë, tani janë dritë: kjo tregon se sa e madhe është vlera e këtyre urdhërimeve të rrepta dhe sa shumë mund të përfitosh nga kjo disiplinë e fortë, që lidh dhe nuk lejon shthurje, duke udhëhequr njerëzit drejt virtytit.
“Ju jeni drita e botës. Një qytet që është mbi mal nuk mund të fshihet. As nuk ndezin kandilin, që ta vënë atë nën shinik, po e vënë mbi kandiler, edhe ndriçon të gjithë ata në shtëpi”.
Me këto fjalë, Ai i mëson ata të jetojnë me rreptësi, t’u përkushtohen përpjekjeve të tyre, si të jenë të dukshëm për të gjithë dhe të luftojnë në arenën e botës. Sepse, “Mos shikoni këtë,” thotë Ai, “që tani po qëndrojmë këtu, në një cep të vogël. Ju do të jeni po aq të dukshëm për të gjithë, sa një qytet në majë të një kodre, si një qiri në një shtëpi e vënë mbi kandiler, duke ndriçuar gjithandej.”