Homelia XII mbi Ungjillin sipas Mateut ( Pjesa e dytë )
Homelia XII - MATT. III. 13.
3. “Dhe Jisui, kur u pagëzua, doli menjëherë nga uji dhe ja, qiejt u hapën”. Pse u hapën qiejt? Për të të informuar se edhe në pagëzimin tënd kjo është bërë, Zoti të thërret në vendin tënd lart dhe të bindë që të mos kesh asnjë lidhje me tokën. Dhe nëse nuk e sheh, prapëseprapë mos e dysho kurrë. Sepse gjithnjë në fillimet e të gjitha veprimeve të mrekullueshme dhe shpirtërore, shfaqen vizione të ndjeshme dhe shenja të ngjashme, për hir të atyre që janë disi të shurdhër në prirje dhe që kanë nevojë për shikim të jashtëm dhe që nuk mund të konceptojnë fare një natyrë jotrupore, por ngacmohen vetëm nga gjërat që shihen: kështu që, edhe nëse më pas nuk ndodhin gjëra të tilla, çfarë është deklaruar për herë të parë prej tyre duhet pranuar me besimin tënd.
Sepse edhe në rastin e apostujve, pati një “tingull të një ere të fortë” dhe u shfaqën vegime të gjuhëve të zjarrta, por jo për hir të apostujve, por për shkak të judenjve që ishin atëherë të pranishëm. Megjithatë, edhe pse nuk ndodhin shenja të ndjeshme, ne marrim gjërat që dikur janë shfaqur prej tyre. Meqenëse vetë pëllumbi në atë kohë u shfaq, që si në vend të një gishti (si të thuash) t’ju tregojë atyre ata që ishin të pranishëm, Joanin dhe Birin e Perëndisë. Megjithatë, jo vetëm për këtë arsye, por për të të mësuar edhe ty se Shpirti i Shenjtë do të vijë mbi ty në pagëzimin tënd. Por që atëherë nuk kemi nevojë për vizion të arsyeshëm, por mjafton besimi në vend të të gjithëve. Sepse shenjat nuk janë për ata që besojnë, por për ata që nuk besojnë.
Por pse në formën e një pëllumbi? Sepse ajo krijesë është e butë dhe e pastër. Meqenëse edhe Shpirti është “Shpirti i butësisë”, prandaj Ai shfaqet në këtë lloj. Dhe përveç kësaj, Ai po na kujton një histori të lashtë. Sepse, kur një herë një anije e kishte pushtuar të gjithë botën dhe raca jonë rrezikohej të zhdukej, kjo krijesë u shfaq dhe tregoi çlirimin nga stuhia dhe duke mbajtur një degë ulliri, publikoi lajmin e mirë të qetësisë së tërë botës; gjithçka ishte një lloj i gjërave që do të vinin. Sepse në fakt gjendja e njerëzve atëherë ishte shumë më e keqe dhe ata meritonin një dënim shumë më të rëndë. Prandaj, për të parandaluar dëshpërimin tënd, Ai të kujton atë histori. Sepse edhe atëherë, kur gjërat ishin të dëshpëruara, kishte një lloj çlirimi dhe reformimi; por atëherë me ndëshkim, tani, përkundrazi, me hir dhe një dhuratë të patregueshme. Prandaj shfaqet edhe pëllumbi, i cili nuk mban degë ulliri, por na tregon Shpëtimtarin tonë nga të gjitha të këqijat dhe për shpresat e hirshme. Sepse jo nga një arkë që e udhëheq vetëm një njeri, por gjithë botën e çon në qiell me shfaqjen e saj, dhe në vend të një dege paqeje ulliri, u përcjell birësimin të gjithë pasardhësve të botës së bashku.
Mendoni tani për madhështinë e dhuratës dhe mos e llogarisni dinjitetin e Tij për paraqitjen e Tij në një ngjashmëri të tillë. Sepse unë në fakt dëgjoj disa që thonë se “aq i madh është dallimi midis një njeriu dhe një pëllumbi, aq i madh është ai midis Krishtit dhe Shpirtit: meqenëse njëri u shfaq në natyrën tonë, kurse tjetri në ngjashmërinë e një pëllumbi”. Çfarë duhet të themi atëherë për këto gjëra? Se Biri i Perëndisë mori vërtet natyrën e njeriut, por Fryma nuk mori natyrën e pëllumbit. Prandaj ungjillori nuk tha “në natyrën e një pëllumbi”, por “në formën e një pëllumbi”. Kështu, asnjëherë më pas Ai nuk u shfaq në këtë mënyrë, veçse në atë moment. Dhe nëse, për këtë arsye, ti pohon se dinjiteti i Tij është më i vogël, atëherë edhe keruvimet gjithashtu do të konsiderohen shumë më të larta se Ai, po aq sa një shqiponjë është ndaj një pëllumbi: sepse edhe ato ishin paraqitur në atë formë të dukshme. Edhe engjëjt, gjithashtu më të lartë, sepse ata gjithashtu kanë shfaqur shpeshherë në formën e njerëzve. Por këto gjëra nuk janë kështu, në të vërtetë nuk janë. Sepse tjetër gjë është e vërteta e një ekonomie dhe tjetër gjë pranimi i një vizioni të përkohshëm.
Tani, të lutem, mos u bë mosmirënjohës ndaj Mirëbërësit tënd dhe mos e shpërble me të kundërtën Atë që të ka dhuruar burimin e bekimit. Sepse aty ku garantohet birësimi, ka edhe heqjen e të këqijave dhe dhënien e të gjitha të mirave.
4. Pikërisht për këtë pagëzimi hebre pushon dhe i yni merr fillimin e tij. Dhe ajo që u bë në lidhje me Pashkën, e njëjta gjë ndodh edhe në pagëzim. Sepse, si në atë rast, Ai, duke vepruar me synimin për të dyja, i dha fund njërit, por tjetrit i dha fillimin: kështu që këtu, pasi përmbushi pagëzimin hebre, Ai në të njëjtën kohë hap edhe dyert e Kishës; si në një tavolinë atëherë, ashtu edhe në një lumë tani, Ai kishte skicuar të dy hijen dhe tani shton të vërtetën. Sepse vetëm ky pagëzim ka hirin e Shpirtit, ndërsa ai i Joanit ishte i varfër nga kjo dhuratë. Pikërisht për këtë, në rastin e atyre të tjerëve që u pagëzuan, një gjë e tillë nuk ndodhi, por vetëm në rastin e Atij që do ta dorëzonte këtë dhuratë; me qëllim që, përveç asaj që thamë, të mësoni edhe këtë, se jo pastërtia e pagëzuesit, por fuqia e të pagëzuarit, pati këtë efekt. Deri atëherë, me siguri, as qiejt nuk u hapën, as Shpirti nuk u afrua. Sepse tani e tutje Ai na largon nga shteti i vjetër në shtetin e ri, duke na hapur portat lart dhe duke zbritur Shpirtin e Shenjtë prej andej, që të na thërrasin për atje; dhe jo thjesht për të na thirrur, por edhe me shenjën më të madhe të dinjitetit. Sepse Ai nuk na bëri engjëj dhe kryeengjëj, por na bëri të bëhemi “bij të Perëndisë” dhe “të dashur”, dhe kështu Ai na tërheq drejt asaj pjesën tonë.
Duke e pasur atëherë gjithë këtë në mendjen tuaj, bëni një jetë të denjë për dashurinë e Atij që ju thërret, për qytetarinë tuaj në atë botë dhe për nderin që ju jepet. I kryqëzuar si je për botën dhe pasi u kryqëzove për veten, shfaq veten si një qytetar i rreptë i qytetit të qiejve. Dhe mos mendo se, ndërsa trupi yt nuk është i dërguar në qiell, ke ndonjë lidhje me këtë botë; sepse Kryetari yt qëndron lart. Po, pikërisht për këtë qëllim, Zoti, pasi erdhi fillimisht këtu dhe solli engjëjt e Tij, pastaj, duke ju marrë me vete, u nis atje; që edhe para se të ngjitesh në atë vend, të kuptosh se është e mundur për ty të banosh tokën si në qiell.
Le të ruajmë atë lindje fisnike, të cilën e morëm që në fillim; dhe le të kërkojmë çdo ditë e më shumë në pallatet atje dhe të llogarisim gjithçka që është këtu si hije dhe ëndërr. Në fakt, sikur ndonjë mbret mes atyre të tokës, duke të gjetur ty të varfër dhe lypës, të të bënte befas djalin e tij, nuk do të të kishe menduar kurrë për më për kasollen tënde dhe për gjërat e thjeshta të kasolles. Megjithatë, me siguri në atë rast ndryshimi nuk është i madh. Atëherë as në këtë rast mos merrni parasysh asnjë nga gjërat e mëparshme, sepse ju jeni thirrur për shumë më tepër. Sepse edhe Ai që thërret është Zoti i engjëjve, edhe të mirat që jepen i tejkalojnë çdo fjale dhe mendimi. Sepse Ai nuk të largon nga toka në tokë, siç bën mbreti, por nga toka në qiell, dhe nga një natyrë e vdekshme në një të pavdekshme dhe në lavdi të papërshkrueshme, atëherë është e mundur të shfaqet siç duhet, vetëm kur ne do ta shijojmë atë.
Tani, pra, që duhet të marrësh bekime të tilla, a të shoh duke u kujdesur për paratë dhe duke u kapur pas madhështisë që është këtu? Dhe a nuk e vlerëson të gjithë atë që shihet të jetë më e turpshme se leckat e lypsarëve? Dhe si do të dukesh i denjë për këtë nder? Dhe çfarë justifikimi do të kesh për të thënë? Ose më mirë, çfarë dënimi nuk do të duhet të vuash, që pas një dhuntie kaq të madhe po vrapon drejt të gjërave të mëparshme? Sepse nuk je dënuar më thjesht si njeri, por si bir i Perëndisë që ka mëkatuar; dhe madhështia e nderit tënd bëhet shkak për të sjellë një ndëshkim më të rëndë për ty. Meqenëse edhe ne nuk i dënojmë njësoj skllevërit që bëjnë keq dhe bijtë që kryejnë të njëjtën shkelje; dhe mbi të gjitha kur ata kanë marrë ndonjë mirësi të madhe nga ne.
Sepse nëse ai që kishte parajsën për trashëgimi, për një mosbindje pësoi gjëra të tilla të tmerrshme pas lavdisë të tij; ne, që kemi marrë parajsën dhe jemi bërë bashkëtrashëgimtarë të të Vetëmlindurit, çfarë arsyetimi do të kemi për të vrapuar tek gjarpri pas pëllumbit? Sepse nuk do të na thuhet më: ”Ti je pluhur dhe në pluhur do të kthehesh” dhe “do të punosh tokën” dhe ato fjalë të mëparshme që do thuheshin për ne; por ato që janë shumë më të rëndë se këto, “errësira e jashtme”, lidhjet që nuk mund të shpërbehen, krimbi helmues, “kërcitja e dhëmbëve;” dhe kjo me një arsye të fortë. Sepse ai që nuk përmirësohet edhe nga një përfitim kaq i madh, me të drejtë do të vuante dënimin më ekstrem dhe akoma më të rëndë. Elia dikur hapi dhe mbylli Qiellin, por kjo ishte për të rënë shi dhe për ta frenuar atë, ndërsa për ty qielli nuk është hapur në këtë mënyrë, por për të të lejuar të ngjitesh atje; dhe për më tepër, jo vetëm për të ngritur lart veten, por edhe për të udhëhequr lart edhe të tjerët, nëse do; një besim dhe fuqi kaq të madhe, Ai ka dhënë për ty të gjitha që i përkasin Atij.
5. Meqenëse shtëpia jonë është atje, le t'i grumbullojmë të gjitha dhe të mos lëmë asgjë këtu, që të mos humbasim. Sepse këtu, edhe pse i vure një bravë, dyer dhe hekura dhe vendose mijëra shërbëtorë për ta vëzhguar; edhe sikur të fitosh më të mirën nga të gjithë dinakët, edhe sikur t'u shpëtosh syve të ziliqarëve, krimbave, humbjes që vjen nga koha; gjë që është e pamundur; - sido që të jetë, vdekjes në çdo rast nuk do ti shpëtosh kurrë, por do të privohesh nga të gjitha ato gjëra në një moment të kohës; dhe jo vetëm do të privohesh prej tyre, por do të duhet t'i transferosh ato në duart e vetë armiqve të tu. Ndërsa në qoftë se do t'i transferosh në atë shtëpi lart, do të jesh shumë më lart se të gjithë. Sepse nuk ka nevojë të vendosni as çelës, as dyer, as hekura; i tillë është virtyti i atij qyteti, aq i paprekshëm është ky vend dhe nga natyra i paarritshëm për korrupsionin dhe nga çdo ligësi.
Si nuk është, pra, marrëzia më e madhe, kur shkatërrimi dhe humbja është e ardhmja e gjitha atyre që janë depozituar atje, dhe të vazhdosh të ngarkosh gjithçka aty, ndërsa aty ku gjërat qëndrojnë të pa prekura dhe rriten, të mos depozitosh as pjesën edhe më të vogël; dhe kjo, kur do të jetojmë përgjithmonë atje? Për këtë arsye, vetë paganët nuk i besojnë gjërat që ne themi. Ata e shohin se sjellja jonë, jo thjesht fjalët tona, është demonstrimi që ata janë të gatshëm ta pranojnë; dhe kur na shohin duke ndërtuar shtëpi të bukura, duke shtruar kopshte dhe banja dhe duke blerë fusha, ata nuk janë të gatshëm të besojnë se ne po përgatitemi për një lloj tjetër vendbanimi larg qytetit tonë.
“Sepse, po të ishte kështu,” thonë ata, “do të kthenin paratë që kanë këtu dhe do t'i vendosnin aty më parë”. Këtë ata e parashikojnë nga gjërat që bëhen në këtë botë. Sepse kështu ne shohim ata që janë shumë të pasur duke marrë shtëpi, fusha dhe të gjithë të tjerët, kryesisht në ato qytete ku do të qëndrojnë. Por ne bëjmë të kundërtën; dhe me plot zell të sinqertë ne fitojmë tokën, të cilën do ta lëmë shpejt; duke hequr dorë jo vetëm nga paratë, por edhe gjakun tonë për disa hektarë dhe banesa: ndërsa për blerjen e Parajsës ne nuk durojmë të japim të japim asgjë që tejkalon nevojat tona, edhe pse mund ta blejmë atë me një çmim të vogël dhe ta mbajmë përjetë, nëse e kishim blerë një herë.
Prandaj them se do të vuajmë dënimin më të madh, duke u nisur atje lakuriq dhe të varfër; ose më mirë nuk do të jetë për varfërinë tonë që do t'i nënshtrohemi këtyre fatkeqësive të pariparueshme, por edhe për faktin se i bëjmë të tjerët të jenë të tillë si ne. Sepse kur paganët shohin ata që kanë marrë pjesë në mistere kaq të mëdha të kenë zell për këto çështje, ata do të angazhohen edhe më shumë në gjërat që do të derdhin shumë zjarr mbi kokën tonë. Sepse, kur ne, që duhet t'u mësojmë atyre të përçmojnë të gjitha gjërat që duken, më së shumti i nxisim ata në epshin e këtyre gjërave; kur do të jetë e mundur që ne të shpëtohemi, duke pasur parasysh humbjen e të tjerëve? A nuk e dëgjon Krishtin të thotë se Ai na la të jemi kripa dhe drita në këtë botë, që të mbështesim ata që po shkrihen në luks dhe t'i ndriçojmë ata që janë errësuar nga kujdesi për pasurinë? Prandaj, kur i hedhim në errësirën më të thellë dhe i bëjmë më të shkrirë, çfarë shprese do të kemi për shpëtimin? Nuk ka fare; por duke vajtuar dhe duke kërcëlluar dhëmbët dhe të lidhur duar e këmbë, ne do të shkojmë në zjarrin e ferrit, pasi të jemi rraskapitur plotësisht nga shqetësimet e pasurisë.
Duke pasur parasysh, pra, të gjitha këto gjëra, le t'i zgjidhim zinxhirët e një mashtrimi të tillë, që të mos biem fare në ato gjëra që na dorëzojnë në zjarrin e pashuar. Sepse ai që është skllav i parasë, zinxhirët si këtu dhe atje do mbajnë gjithmonë të lidhur me to; por ai që shpëton nga kjo dëshirë do të arrijë lirinë nga të dyja. Që të mund ta arrijmë edhe ne, le ta copëtojmë zgjedhën e rëndë të koprracisë dhe të bëjmë krahë drejt qiellit; me hirin dhe dashurinë ndaj njeriut të Zotit tonë Jisu Krisht, të cilit i qoftë lavdia dhe fuqia në jetë të jetëve. Amin.