Homelia XXII mbi Ungjillin sipas Mateut
HOMELITË MBI UNGJILLIN E MATEUT
Homelia XXII - Mateut VI. 28, 29.
“Vështroni zambakët e arës, si rriten; as mundohen, as endin. Po ju them juve, se as Solomoni me gjithë lavdinë e tij nuk qe veshur ashtu si një nga këto”.
Pasi foli për ushqimin e domosdoshëm dhe theksoi se as për të nuk duhet të shqetësohemi, Krishti kalon më tej, duke folur për diçka edhe më të lehtë: veshjen. Sepse, në të vërtetë, veshja nuk është aq e domosdoshme sa ushqimi.
Por përse nuk përdori sërish shembullin e zogjve, apo nuk përmendi palloin, mjellmën apo delet? Sigurisht që mund të gjendeshin plot shembuj të tillë. Ai e bëri këtë qëllimisht, për të treguar se sa larg mund të shkojë ky arsyetim në të dyja drejtimet: si nga thjeshtësia e atyre që, megjithatë, janë të stolisura me aq bukuri, ashtu edhe nga madhështia që u është dhënë zambakëve për sa i përket hijeshisë së tyre.
Pikërisht për këtë arsye, pasi i përshkruan zambakët të zbukuruar, Ai nuk i quan më “zambakë”, por “bar i fushës”. Dhe as me këtë emërtim nuk mjaftohet, por shton edhe një detaj tjetër për të treguar sa i pavlerë është në dukje ky krijim, duke thënë: “që sot është”. Nuk thotë: “e nesër nuk është”, por përdor një shprehje edhe më të fortë: “e nesër hidhet në furrë”.
Nuk thotë thjesht: “Perëndia i vesh”, por: “Perëndia e vesh kështu”, duke nënkuptuar përkujdesjen dhe bukurinë e veçantë që u është dhënë.
E sheh si kudo Ai përdor thellime e përforcime në fjalë? E bën këtë për të prekur zemrat e dëgjuesve, ndaj edhe shton: “a nuk do t’ju veshë ju shumë më tepër?”. Edhe këtu, fjala “juve” ka një peshë të veçantë, sepse nënkupton vlerën e madhe që ka njerëzimi në sytë e Perëndisë dhe dashurinë që Ai tregon për të. Është si të thoshte: “juve, të cilëve Ai u dha shpirt, për të cilët formoi trupin, për të cilët krijoi gjithë sa shihni, për të cilët dërgoi profetë, dha Ligjin, kreu mrekulli të panumërta dhe, mbi të gjitha, për ju dha Birin e Tij të Vetëmlindur.”
Dhe vetëm pasi e sqaron plotësisht argumentin e Tij, Krishti kalon te qortimi, duke thënë: “o besëpakë”. Sepse ky është virtyti i këshilltarit të mirë: nuk mjaftohet vetëm me këshilla, por edhe qorton, në mënyrë që fjalët e Tij të prekin më thellë dhe të zgjojnë ndërgjegjen e dëgjuesve.
Në këtë mënyrë Ai na mëson jo vetëm të mos shqetësohemi për nevojat e përditshme, por edhe të mos mrekullohemi nga luksi i veshjeve të njerëzve. Përse të admirojmë diçka, kur bukuria e saj s’është gjë tjetër veçse si ajo e barit, si gjelbërimi i thjeshtë i bimëve? Madje, bari është edhe më i vlefshëm sesa petkat e shtrenjta të njerëzve. Përse atëherë të krekosemi me gjëra për të cilat vetë bima, një krijesë kaq e thjeshtë, është më e lavdishme se njeriu?
Qysh në fillim Ai tregon se ky urdhërim është e lehtë për t’u zbatuar. Duke përdorur të kundërtat, Ai i tërheq njerëzit larg këtyre shqetësimeve që i frikësonin. Kështu, pasi tha: “Shikoni zambakët e fushës,” menjëherë shtoi: “as punojnë, as endin.” Me këtë, Krishti synonte të na çlironte nga lodhjet e kota. Në të vërtetë, nuk është ndonjë mundim të mos shqetësohesh për to; përkundrazi, lodhja qëndron pikërisht tek ankthi dhe meraku për këto gjëra. Edhe kur thotë: “ata nuk mbjellin,” Ai nuk e ndalon vet punën, por dënon shqetësimin e tepruar për të. Po kështu edhe me fjalët: “as punojnë, as endin,” Ai nuk e mohon punën, por dënon kujdesin e sëmurë për të.
Nëse Solomoni u tejkalua nga bukuria e zambakëve, dhe jo thjesht një herë apo dy herë, por gjatë gjithë mbretërimit të tij, atëherë ku qëndron krenaria jonë? Nuk mund të themi se Solomoni u vesh ndonjëherë me madhështi të tillë dhe pastaj jo më; në të vërtetë, as edhe një ditë të vetme nuk qe stolisur aq bukur sa një zambak i fushës. Krishti e sqaroi këtë kur tha: “në gjithë lavdinë e tij.” Dhe nuk ishte se Solomoni rivalizonte me vetëm një lule, por me të gjitha bashkë, e megjithatë u dorëzua përpara tyre. Këtë e tregojnë fjalët: “si një prej tyre.” Kjo sepse ndryshimi mes veshjeve njerëzore dhe bukurisë së luleve është po aq i madh sa ndryshimi mes një gjëje të vërtetë dhe një kopjeje të pavlerë.
Nëse pra, ai që ishte më i lavdishëm se të gjithë mbretërit e historisë e pranoi epërsinë e thjeshtësisë së zambakëve, kur vallë do të arrish ti të tejkalosh, apo të paktën t’i afrohesh, përsosmërisë së asaj bukurie natyrore?
Pas kësaj, Krishti na mëson të mos synojmë fare për zbukurime të tilla të jashtme. Mjafton të shohim fundin e tyre: pas shkëlqimit të përkohshëm, “ato hidhen në furrë.” Dhe nëse për gjëra të thjeshta, të pavlera dhe me pak dobi, Zoti ka treguar kaq shumë kujdes, si mund të mendohet se do të të harrojë ty, që je krijesa më e vyer ndër të gjitha të gjallat?
Përse pra, i bëri Ai kaq të bukura ato? Për të treguar mençurinë e Tij të pafundme dhe madhështinë e fuqisë së Tij; që përmes çdo krijese të mund të mësojmë të njohim lavdinë e Perëndisë. Sepse nuk janë vetëm “qiejt që tregojnë lavdinë e Zotit,” por edhe toka. Këtë e ka thënë edhe Davidi: “Lavdëroni Zotin, ju pemë frytdhënëse dhe të gjitha kedrat”! Sepse disa lavdërojnë Zotin përmes fryteve të tyre, disa përmes madhështisë së përmasave, e disa të tjerë përmes bukurisë që mbartin. Edhe kjo është një shenjë e mençurisë së përsosur: kur edhe mbi gjërat më të thjeshta (dhe çfarë mund të jetë më e pavlerë sesa diçka që sot është, e nesër nuk ekziston më?) Ai derdh një bukuri kaq të madhe.
Nëse pra, edhe bari, që nuk ka asnjë nevojë për stolisje, sepse çfarë vlere i jep zjarrit bukuria e tij, Zoti i dhuroi hir e madhështi pa kursim, si mund të dyshosh se nuk do të kujdeset edhe për ty, duke të dhënë gjithçka që të nevojitet? Nëse atë që është më i pavlefshmi ndër të gjitha Ai e ka stolisur me bujari, dhe jo për nevojë, por për bujari e dashuri, aq më tepër do të nderojë ty, që je më fisniku ndër krijesat, sidomos për gjëra që janë të domosdoshme për jetën.
Pra, mos u çuditni kur në raste të tjera ai po e fsheh veten, ose thotë diçka të vogël për veten e tij, sepse për momentin ai kishte vetëm një qëllim, që fjala e tij të dëshmohej në mënyrë të tillë që të pranohej lehtësisht dhe të tregonte në çdo mënyrë që Ai nuk ishte një kundërshtar i Perëndisë, por një mendje e njëjtë dhe në dakortësi me Atin. Kështu që, edhe këtu, ai e tregon këtë; sepse përmes shumë fjalëve që ka thënë, ai vazhdon të na e paraqesë Atin, duke e lavdëruar mençurinë e Tij, kujdesin e Tij dhe ndihmën e Tij të përhapur në të gjitha gjërat, të mëdha dhe të vogla. Kështu, kur ai foli për Jerusalemin, e quajti atë “qytetin e Mbretit të Madh”, dhe kur përmendi Qiellin, foli për të si “fronin e Perëndisë”, dhe kur diskutoi për menaxhimin e Tij në botë, ia atribuon të gjitha Atij, duke thënë: “Ai bën që dielli të lindë mbi të keqijtë dhe të mirët, dhe dërgon shi mbi të drejtët dhe të padrejtët.” Edhe në lutjen e Tij, na mësoi të themi, “e Jotja është mbretëria dhe fuqia dhe lavdia.” Dhe këtu, duke folur për kujdesin e Tij dhe duke treguar se edhe në gjërat e vogla ai është artisti më i mirë, thotë se “Ai vesh barin e fushës.” Dhe askund ai nuk e quan Atin e Tij, por Atin e tyre, që me nderin e vet t'i ndëshkojë ata dhe që, kur ai ta thotë se është Ati i Tij, ata të mos shqetësohen më.
Tani, nëse për nevojat e domosdoshme nuk duhet të shqetësohemi, çfarë faljeje mund të meritojmë ne, që shqetësohemi për gjërat e shtrenjta? Apo më mirë, çfarë faljeje mund të meritojnë ata që edhe pa gjumë merren me gjërat e të tjerëve?
3. “Prandaj, mos u shqetësoni, duke thënë, çfarë do të hamë? ose, çfarë do të pimë? ose, me çfarë do të vishemi? Sepse pas këtyre gjërave kërkojnë kombet e botës.”
A e sheh se si përsëri ai i ka turpëruar ata më shumë dhe ka treguar gjithashtu, se ai nuk ka urdhëruar asgjë të rëndë apo të vështirë? Ashtu si kur tha, “Nëse doni ata që ju duan,” nuk është asgjë e madhe ajo që bëni, sepse edhe kombet e tjera bëjnë të njëjtën gjë; me përmendjen e kombeve ai i nxit ata të bëjnë diçka më të madhe: kështu edhe tani, ai i nxjerr për t'i qortuar dhe për të treguar se është një borxhe e domosdoshme që ai kërkon prej nesh. Sepse, nëse ne duhet të tregojmë diçka më shumë se Skribët dhe Farisenjtë, çfarë mund të meritojmë ne, që aq larg nga kalimi mbi këta, qëndrojmë në gjendjen e ulët të kombeve dhe përpiqemi të imitojmë vogëlsinë e shpirtit të tyre?
Ai, megjithatë, nuk qëndron vetëm në qortim, por pasi i ka qortuar dhe ngacmuar ata dhe i ka turpëruar ata me çdo shprehje të fuqishme, me një argument tjetër ai i ngushëllon, duke thënë, “Sepse Ati juaj Qiellor di që keni nevojë për këto gjëra.” Ai nuk tha, “Perëndia e di,” por, “Ati juaj e di,” që t'i drejtojë ata në një shpresë më të madhe. Sepse, nëse ai është një Ati, dhe një Ati i tillë, ai sigurisht nuk mund të injorojë fëmijët e Tij në ekstreme të së keqes; duke pasur parasysh se as ata që janë burra, dhe janë ata që kanë fëmijë, nuk e durojnë ta bëjnë këtë.
Dhe Ai shton edhe një argument tjetër përveç atyre që tha më parë. Për cilin argument bëhet fjalë? Pikërisht për këtë: “Sepse ju keni nevojë për to.” Fjala e Tij është si të thoshte: “Çfarë? Mos vallë këto janë të tepërta që Ai t’i shpërfillë? Jo, sepse madje as për gjërat e tepërta Ai nuk tregohet i pa kujdesshëm, siç pamë në rastin e barit të fushës. Sa më tepër do të tregohet pra, për ato që janë të domosdoshme!”
Kështu, ajo që ti e mendon si arsye për t’u shqetësuar, domethënë nevoja, është në fakt arsyeja për të mos u shqetësuar. Nëse ti thua: “Pikërisht sepse janë të nevojshme, duhet të shqetësohem për to,”unë po të them të kundërtën: Jo, sepse pikërisht se janë të nevojshme, nuk duhet të shqetësohesh.”
Sepse, po të ishin gjëra të tepërta, as atëherë nuk do të duhej të humbnim shpresën, por të kishim besim se do t’i merrnim; por tani që bëhet fjalë për nevoja themelore, nuk kemi asnjë arsye për të dyshuar. Çfarë lloj ati do të ishte ai që do të lejonte t’u mungonin bijve të vet nevojat më të domosdoshme? Prandaj, pikërisht për këtë arsye, Perëndia padyshim që do t’i sigurojë ato.
Sepse Ai është Krijuesi i natyrës sonë dhe e njeh në mënyrë të përsosur gjithçka që ajo ka nevojë. Nuk mund të thuash: “Është e vërtetë që Ai është Ati ynë dhe se këto gjëra janë të nevojshme, por Ai nuk e di që ne kemi nevojë për to.” Jo, sepse Ai që e njeh vetë natyrën tonë, Ai që e krijoi dhe e formësoi ashtu siç është, padyshim e di shumë më mirë se ti vetë se çfarë i nevojitet asaj. Ai nuk do të veprojë kundër asaj që vetë ka vendosur: duke i dhënë natyrës sonë një nevojë të madhe dhe pastaj duke e privuar nga ato që i duhen patjetër.
Prandaj, të mos shqetësohemi, sepse nuk do të fitojmë asgjë me këtë, përveçse do të torturojmë veten. Sepse, si kur merakosemi, ashtu edhe kur nuk merakosemi, Ai na i jep gjërat e nevojshme; madje, më shumë i jep kur nuk shqetësohemi, sepse kështu tregojmë besim. Çfarë fiton pra nga shqetësimi yt, përveçse i imponon vetes një dënim të kotë e të panevojshëm?
Kushdo që është duke u nisur drejt një darke të bollshme, nuk shqetësohet për ushqimin; as ai që është rrugës për te një burim, nuk do të shqetësohet për ujin. E kur ne kemi një furnizim më të madh se çdo burim, më të pasur se çdo festë e shtruar, që është përkujdesja hyjnore e Perëndisë, si mund të sillemi si lypës dhe të kemi zemër të vogël?
4. Kërkoni më parë Mbretërinë e Qiejve
Së bashku me gjithçka që ka thënë më parë, Krishti sjell edhe një arsye tjetër për të pasur besim lidhur me këto gjëra, duke thënë: “Kërkoni më parë Mbretërinë e Qiejve, dhe të gjitha këto do t’ju shtohen.” Vetëm pasi e kishte çliruar shpirtin nga ankthi për nevojat e kësaj bote, Ai përmend qiellin. Sepse, në të vërtetë, Ai erdhi për të larguar të vjetrën dhe për të na thirrur drejt një vendi më të madh, më të lartë.
Për këtë arsye, gjithçka që bën, është për të na çliruar nga gjërat e panevojshme dhe nga lidhja e tepruar me tokën. Kështu, përmend edhe paganët, duke thënë se “kombet kërkojnë këto gjëra”, ata që punojnë vetëm për jetën e tanishme, pa kujdes për atë që vjen më pas, pa menduar fare për qiellin. Por për ju, këto të tashmet nuk janë gjërat kryesore; ju jeni thirrur për diçka tjetër.
Sepse nuk jemi krijuar qëllimisht vetëm për të ngrënë, për të pirë e për t’u veshur, por që të kënaqim Perëndinë dhe të arrijmë të mirat e ardhshme. Prandaj, ashtu siç duhet të jenë dytësore në përpjekjet tona, po ashtu le të jenë dytësore edhe në lutjet tona.
Për këtë arsye, Ai thotë: “Kërkoni Mbretërinë e Qiejve, dhe të gjitha këto do t’ju shtohen.” Nuk tha “do t’ju jepen”, por “do t’ju shtohen”, që të mësojmë se gjërat e kësaj bote nuk janë pjesa më e madhe e dhuratave të Tij, krahasuar me madhështinë e gjërave që do të vijnë. Për këtë arsye, as nuk na urdhëron të lutemi posaçërisht për to, por ndërsa lutemi për të tjera, të kemi besim se edhe këto do t’i marrim si dhurata shtesë.
Kërko gjërat që do të vijnë, dhe do të marrësh edhe ato të tashmet; mos u përqendro tek ato që shihen, dhe gjithsesi do t’i arrish dhe ato me padyshim. Sepse është e padenjë për ty të shkosh përpara Zotit tënd për të kërkuar vetëm këto gjëra kalimtare. Ti që duhet të derdhësh gjithë zellin dhe kujdesin tënd për ato bekime të pashprehshme, poshtërohesh kur e harxhon këtë për dëshirat e gjërave të përkohshme.
Dikush mund të pyesë: “Si pra? A nuk na urdhëroi të kërkojmë bukën?” Po, por Ai shtoi: “të përditshme” dhe akoma më shumë, “këtë ditë”, duke kufizuar kështu kujdesin tonë vetëm në të tashmen. Të njëjtën gjë bën edhe këtu: Ai nuk thotë “Mos merrni mendoni fare për to,” por “Mos u shqetësoni për të nesërmen.” Në këtë mënyrë, Ai na jep lirinë e duhur, duke e përqendruar shpirtin tonë në ato që janë më të nevojshme për ne.
Sepse edhe për gjërat e përditshme na porositi të lutemi, jo pse Perëndia ka nevojë të kujtohet prej nesh, por që ne të kuptojmë se me ndihmën e Tij bëjmë gjithçka që arrijmë; që të lidhemi më fort me Të, përmes lutjes së pandërprerë, edhe për ato që na duken të zakonshme.
5. Mos u shqetësoni për të nesërmen
E sheh pra, si përmes kësaj Ai mundohet t’i bind dëgjuesit se do t’i marrin patjetër edhe gjërat e kësaj bote? Sepse Ai që jep gjëra më të mëdha, aq më tepër do t’u japë edhe ato më të voglat. “Sepse për këtë arsye ju thashë të mos shqetësoheni dhe të mos kërkoni, jo që të vuani nga mungesa e gjërave dhe të ecni të zhveshur, por që të keni edhe më shumë bollëk nga këto gjëra.” Dhe kjo mënyrë ishte veçanërisht e përshtatshme për t’i tërhequr njerëzit drejt Tij.
Ashtu si për lëmoshën, që i largon nga dëshira për ta bërë sa për sy e faqe, Ai i fitonte zemrat e tyre duke u premtuar shpërblim edhe më të madh: “Sepse Ati yt, që sheh në fshehtësi, do të të shpërblejë hapur”, po kështu edhe këtu, kur i tërheq nga kërkimi pas të mirave materiale, ai u premton se do t’ua japë ato me më shumë bujari, pa pasur nevojë t’i kërkojnë.
Prandaj,, thotë Ai, të urdhëroj të mos kërkosh, jo që të mos marrësh, por që të marrësh me bollëk; që të marrësh në mënyrën e duhur, me përfitimin që të takon; që të mos e humbasësh edhe të përkohshmen, edhe shpirtëroren, ngaqë merakosesh dhe i nënshtrohesh ankthit për gjëra kalimtare; që të mos përjetosh vuajtje të panevojshme dhe të mos largohesh nga e mira që të është vënë përpara.
“Mos u shqetësoni pra për të nesërmen, sepse mjafton dita me të keqen e vet.” Kjo do të thotë: me mundimin dhe vështirësitë që ajo sjell. A nuk të mjafton, vallë, që të hash bukën me djersën e ballit? Përse t’i shtosh vetes një mundim tjetër, atë që vjen nga shqetësimi dhe ankthi, kur je gati të çlirohesh edhe nga barra e lodhjes së mëparshme?
Këtu me fjalën “e keqe” nuk nënkuptohet mëkati , larg qoftë!, por vuajtja, mundimi, dhe fatkeqësitë. Ashtu si në një vend tjetër thuhet: “A ka ndonjë e keqe në qytet që nuk e ka bërë Zoti?”, ku nuk bëhet fjalë për plaçkitje apo padrejtësi, por për ndëshkimet që vijnë nga lart. Edhe kur thotë: “Unë sjell paqe dhe krijoj të këqija,” nuk i referohet mëkateve, por urive, murtajave dhe fatkeqësive të tjera që shumica e njerëzve i konsiderojnë të këqija.
Për shembull, priftërinjtë dhe profetët e pesë sundimtarëve, kur i lidhën lopët në qerre për të kthyer arkën e besëlidhjes dhe i lanë pa viçat e tyre, e quajtën “e keqe” atë që ishte ndëshkim nga qielli, frika dhe ankthi që i pushtoi për shkak të tyre.
Prandaj edhe këtu, kur thotë: “mjafton dita me të keqen e vet”, Ai ka parasysh barrën e çdo dite, sepse asgjë nuk e mundon shpirtin më shumë sesa shqetësimi dhe ankthi.
Edhe Pali, kur këshillonte për jetën beqare, u thoshte besimtarëve: “Dua t’ju shoh pa shqetësime.”
Dhe kur Jezusi thotë: “E nesërmja do të kujdeset për veten,” nuk është se dita në vetvete kujdeset për gjërat, por për shkak se u drejtohej një populli që nuk ishte ende i përsosur në besim, Ai u foli sipas mënyrës së zakonshme të të shprehurit, duke personifikuar kohën, që ta bënte më të prekshme dhe më të kuptueshme atë që po thoshte.
Këtu, Ai këshillon, por ndërsa vazhdon më tej, e kthen këtë edhe në urdhërim: “Mos merrni as ar, as argjend, as çantë për udhëtimin tuaj.” Pra, pasi e kishte treguar më parë këtë me veprime konkrete, vetëm pas kësaj Ai e shpall me fjalë si një ligj të qartë, një urdhër që tashmë ishte më i pranueshëm, sepse ishte konfirmuar më parë nga vetë jeta dhe shembulli i Tij.
Po ku e vërtetoi Ai këtë me veprime? Dëgjoje duke thënë: “Biri i njeriut nuk ka ku të vërë kokën.” Dhe jo vetëm kaq, Ai nuk mjaftohet me shembullin e vet, por e dëshmon të vërtetën edhe përmes jetës së dishepujve të vet, duke i formuar edhe ata në të njëjtën mënyrë, megjithatë pa i lënë ndonjëherë në mungesë.
Por vë re edhe kujdesin e Tij, të ndjeshëm dhe të përkujdesur, Ai tejkalon edhe dashurinë e një ati. Ja çfarë thotë: “Këtë jua urdhëroj, jo për ndonjë arsye tjetër, por që t’ju çliroj nga shqetësimet e tepërta.” Sepse, edhe nëse sot shqetësohesh për të nesërmen, nesër sërish do të duhet të shqetësohesh për një tjetër ditë. Pse pra e shton më shumë sesa është e nevojshme? Pse i kërkon ditës më shumë se mundimet që i takojnë, duke i ngarkuar asaj edhe barrën e ditës pasuese? Dhe kjo, kur ti nuk ke aspak mundësi që me këtë shqetësim ta lehtësosh ditën tjetër, por thjesht shfaqesh si dikush që kërkon vuajtje të panevojshme.
Për të të qortuar më fort, Ai thuajse i jep jetë vetë kohës dhe e sjell atë përballë si të lënduar, që proteston ndaj teje për këtë ngarkesë të padrejtë. “Për çfarë arsye,” duket se thotë dita, “më shton edhe barrën e së nesërmes? A nuk më mjaftojnë hallet e mia? Përse më rëndon akoma?”
Dhe kur këtë e thotë vetë Ligjdhënësi, Ai që do të gjykojë mbi ne, mendo çfarë shprese të mirë na dhuron. Ai dëshmon vetë se kjo jetë është e lodhshme dhe e rëndë, aq sa edhe shqetësimi i një dite të vetme mjafton për të na lënduar dhe për të na munduar.
Por, pavarësisht gjithë këtyre fjalëve të rënda dhe të thella, ne përsëri shqetësohemi për gjërat e kësaj bote, ndërsa për ato të qiellit nuk mendojmë më fare. Përkundrazi, ne kemi përmbysur rendin që Ai vetë vendosi: nga të dyja anët, shkelim fjalët e Tij.
Vër re kur thotë: “Mos kërkoni gjërat e kësaj bote,”, thotë Ai, “fare.” Por ne i kërkojmë pa pushim. “Kërkoni gjërat qiellore,”, thotë Ai, por ato nuk i kërkojmë as për një orë të vetme. Sipas masës së ankthit që kemi për gjërat tokësore, është edhe shpërfillja që tregojmë ndaj atyre shpirtërore, madje kjo e fundit është edhe më e madhe.
Por kjo nuk do të vazhdojë përgjithmonë. Nuk është e mundur që të jetojmë kështu pafundësisht. Ç’rëndësi ka nëse për dhjetë ditë, për njëzet, për njëqind ditë e përbuzim të vërtetën? A nuk do të na duhet, në mënyrë të pashmangshme, të largohemi nga kjo jetë dhe të biem në duart e Gjykatësit?
“Por vonesa sjell ngushëllim,” thuhet. Po çfarë lloj ngushëllimi është të presësh çdo ditë ndëshkimin dhe hakmarrjen? Jo, nëse dëshiron të gjesh ngushëllim në këtë vonesë, merr atë duke mbledhur frytin e pendesës përmes përmirësimit të jetës. Sepse nëse të duket ngushëlluese vetëm shtyrja e ndëshkimit, sa më shumë përfitim është të shpëtosh krejtësisht prej tij!
Le ta shfrytëzojmë atëherë këtë vonesë për t’u çliruar plotësisht nga rreziqet që na kanosen. Sepse asnjë nga gjërat që na janë urdhëruar nuk është e rëndë apo e padurueshme, përkundrazi, të gjitha janë të lehta dhe të arritshme, mjafton të sjellim një qëllim të sinqertë në zemër. Edhe pse mund të kemi bërë mëkate të panumërta, gjithçka mund të ndryshohet.
Sepse shih: edhe Manasiu kreu ndotje të panumërta, ai zgjati duart kundër të shenjtëve, solli ndyrësira në tempull, mbushi qytetin me gjakderdhje dhe bëri shumë mëkate të pafalshme. E megjithatë, pas gjithë atij ligësie dhe mëkati, ai arriti të pastrohej nga të gjitha këto. Si? Përmes pendesës dhe vetëdijes.
Sepse nuk ka asnjë mëkat, absolutisht asnjë, që nuk zbutet dhe tërhiqet përpara fuqisë së pendesës, apo më mirë të themi, përpara hirës së Krishtit. Mjafton vetëm të ndryshojmë, dhe Ai do të na ndihmojë.
Nëse vërtet dëshiron të bëhesh i mirë, nuk ka asnjë pengesë përpara teje. Ose më saktë, është një pengesë: djalli, por ai nuk ka fuqi mbi ty, nëse ti vetë zgjedh të mirën dhe e tërheq Perëndinë në ndihmën tënde. Por nëse nuk dëshiron, dhe largohesh vetë, si mund të të mbrojë Ai? Sepse Ai nuk të shpëton me zor apo me detyrim, Ai dëshiron që të shpëtosh me vullnetin tënd të lirë.
Sepse po të ishe ti vetë një zotërues, që ke një shërbëtor që të urren dhe largohet prej teje gjithnjë, nuk do të doje ta mbaje, edhe pse ke nevojë për shërbimet e tij. Aq më tepër Zoti, i cili nuk bën asgjë për përfitimin e vet, por për shpëtimin tënd, nuk do të të mbajë me zor.
Por nga ana tjetër, nëse ti paraqet edhe vetëm një qëllim të drejtë, Ai nuk do të të braktisë kurrë, sado që të përpiqet djalli. Kështu që, jemi vetë fajtorë për shkatërrimin tonë.
Sepse nuk i afrohemi Atij, nuk e lusim siç duhet, nuk i kërkojmë mëshirë me përulësi. Edhe kur i afrohemi, nuk e bëjmë si ata që kanë nevojë për të marrë, as me besim të vërtetë, as si kërkues të zjarrtë, por e bëjmë me shpërqendrim dhe plogështi, pa zell, pa jetë.
7. Megjithatë, Zoti dëshiron që t’i kërkojmë Atij, dhe për këtë, Ai e konsideron veten si thellësisht i detyruar ndaj nesh. Ai është i vetmi ndër të gjithë që, kur i kërkohet diçka, nuk e quan barrë, por nder. Ai jep edhe atë që nuk ia kemi dhënë kurrë më parë, dhe nëse sheh që ai që kërkon është i zjarrtë dhe këmbëngulës, i jep edhe atë që nuk e meriton. Por nëse kërkon me përtesë, edhe Ai vonon, jo ngaqë nuk do të japë, por sepse i pëlqen t’i kërkohet me ngulm dhe përkushtim.
Për këtë arsye Ai tregoi edhe shembullin e mikut që erdhi natën për të kërkuar bukë, dhe të gjykatësit që nuk kishte frikë nga Perëndia dhe nuk turpërohej nga njerëzit. Dhe nuk u mjaftua vetëm me krahasime, por e tregoi edhe me veprën e vet, kur i dhuroi me bujari një gruaje fenikase atë që ajo kërkoi me zemër të zjarrtë.
Përmes saj, Ai na mësoi se edhe gjërat që nuk na përkasin, mund t’i marrim kur i kërkojmë me përkushtim. Sepse Ai tha: “Nuk është e drejtë të merret buka e fëmijëve dhe t’u jepet qenve”, por megjithatë ia dha, sepse ajo këmbënguli. Ndërsa judenjtë, që u treguan të pavëmendshëm dhe dembelë në kërkesat e tyre, nuk morën as atë që u përkiste me të drejtë, por e humbën. Ajo, megjithëse nuk ishte nga të përzgjedhurit, mori pjesë në bekimin e tyre; ndërsa ata, sepse nuk kërkuan, e humbën trashëgiminë e tyre.
Ja sa e fuqishme është këmbëngulja! Sepse, edhe po të jesh një “qen”, një i huaj, një mëkatar, një i padenjë, nëse je këmbëngulës, do të përparosh mbi një “bir” që është neglizhent. Sepse ajo që nuk e bën dashuria, e bën këmbëngulja.
Mos thuaj: “Perëndia më urren dhe nuk më dëgjon.” Ai të përgjigjet, po ta shqetësosh vazhdimisht, edhe nëse nuk e bën sepse je mik i Tij, do ta bëjë për shkak të ngulmimit tënd. As armiqësia, as koha e papërshtatshme, as ndonjë arsye tjetër nuk përbëjnë pengesë.
Mos thuaj: “Jam i padenjë dhe nuk mund të lutem.” Edhe gruaja syro-fenikase ishte ashtu.
Mos thuaj: “Kam mëkatuar shumë dhe nuk mund të lus Atë që e kam zemëruar.” Sepse Zoti nuk sheh të kaluarën tënde, por vështron qëllimin tënd të tanishëm.
Nëse edhe një gjykatës i padrejtë që nuk kishte frikë nga Perëndia e as respekt për njerëzit u mposht nga lutja e një vejushëje, sa më tepër Zoti, që është i mirë dhe i mëshirshëm, do të mposhtet nga lutja e vazhdueshme!
Prandaj, edhe nëse ti nuk je mik, edhe nëse nuk ke të drejtë të kërkosh, edhe nëse ke shkatërruar gjithçka që Ati yt të kishte dhënë, edhe nëse je larguar për një kohë të gjatë, i turpëruar, i fundit, i zemëruar dhe i dëshpëruar, mjafton të duash të lutesh dhe të kthehesh, dhe do të marrësh gjithçka përsëri. Do të shuash zemërimin dhe dënimin, dhe do të gëzosh mëshirën e Tij.
8. “Por ja,”, thotë ndonjë, “unë lutem, dhe nuk shoh asnjë rezultat.” Pse? Sepse nuk lutesh si ata që morën përgjigje, si gruaja syro-fenikase, si miku që trokiti natën vonë, si e veja që shqetësonte vazhdimisht gjykatësin, apo si biri që shpërdoroi pasurinë e atit. Po të luteshe si ata, do ta merrje përgjigjen shpejt.
Sepse edhe pse Ai është fyer, Ai është gjithsesi Atë. Edhe pse është zemëruar, Ai e do birin e Tij. Dhe një gjë kërkon prej nesh: jo hakmarrje për fyerjen, por pendesë dhe lutje me zemër.
Ah, sikur zemrat tona të digjeshin në të njëjtën masë, si dashuria e Tij për ne! Sepse ky zjarr hyjnor ka nevojë vetëm për një shkëndijë, dhe po t’ia japësh atë shkëndijë, Ai do ta kthejë në një flakë të madhe të mëshirës. Ai nuk mërzitet ngaqë është fyer, por ngaqë ti e fyen dhe lëndon vetveten përmes mëkatit. Sepse, nëse ne, të këqinj që jemi, mërzitemi kur fëmijët tanë bëjnë keq, sa më shumë Zoti, i Cili nuk mund të lëndohet, mërzitet për shkak të teje që shkatërron vetveten. Nëse ne dashurojmë nga natyra, Ai dashuron përtej natyrës.
Siç thotë Ai: “Edhe po të harrojë gruaja frytin e barkut të saj, Unë nuk do të të harroj.”
Le t’i afrohemi pra Atij, dhe t’i themi si
gruaja syro-fenikase:
“E
vërtetë, Zot, por edhe qentë hanë prej thërrimeve që bien nga tryeza e
zotërinjve të tyre.”
Le t’i afrohemi në çdo kohë, qoftë “me kohë, qoftë pa kohë”, ose më mirë: nuk ka kurrë një kohë që nuk është e përshtatshme për t’iu afruar Atij. Sepse është e papërshtatshme të mos i afrohemi.
Ashtu si frymëmarrja nuk është kurrë jashtë kohe, po ashtu edhe lutja nuk është asnjëherë e paarsyeshme. Sepse, ashtu si kemi nevojë për frymë, kemi edhe më tepër nevojë për ndihmën që vjen nga Ai. Dhe nëse ne jemi të gatshëm, shpejt do ta tërheqim Atë pranë nesh. Këtë na e mëson edhe profeti, kur thotë:“Do ta gjejmë Atë të përgatitur si agimi.” Sepse, sa herë që t’i afrohemi, do ta gjejmë Atë në pritje.
Por nëse nuk marrim prej mirësisë së Tij që buron përjetësisht, fajin e kemi ne. Për këtë ai ankohej për disa nga judenjtë, kur tha: “Mëshira ime është si re e mëngjesit, dhe si vesë e hershme që zhduket.”
Dhe kuptimi është ky: “Unë e kam bërë timen. E kam derdhur mëshirën si vesë e mëngjesit; por ti, si dielli që del dhe djeg, me të keqen tënde e shkatërron këtë mirësi dhe e largon.”
9. Edhe kjo, në vetvete, është një dëshmi e kujdesit hyjnor: që edhe kur Ai na sheh të padenjë për të marrë të mirat, i mban ato mbrapa, jo për të na ndëshkuar, por që të mos bëhemi të pakujdesshëm.
Por nëse ne ndryshojmë, qoftë edhe pak, madje thjesht po të kuptojmë se kemi mëkatuar, Ai derdhet mbi ne si një lumë i pashtershëm, më shumë se burimet, më tepër se oqeani. Dhe sa më shumë të marrim prej Tij, aq më tepër gëzohet Ai. Dhe përmes këtij gëzimi, ngacmohet për të na dhënë edhe më tepër.
Sepse Ai e sheh si pasurinë e Vet shpëtimin tonë, dhe gëzon të japë me bujari atyre që kërkojnë.
Këtë e shprehte edhe Apostulli Pavli kur thoshte: “Ai është i pasur për të gjithë, dhe mbi të gjithë që e thërrasin me emër.”
Sepse kur nuk lutemi, Ai zemërohet. Kur nuk i afrohemi, Atëherë Ai largohet prej nesh.
Për këtë arsye Ai u bë i varfër, që ne të pasuroheshim. Për këtë pranoi të vuajë, që të na nxisë të kërkojmë, të afrohemi, të guxojmë.
Le të mos dëshpërohemi pra, por duke pasur kaq shumë nxitje dhe shpresa të mira, edhe nëse mëkatojmë çdo ditë, le t’i afrohemi, duke iu lutur, duke u përgjëruar, duke kërkuar faljen për mëkatet tona.
Sepse në këtë mënyrë do të jemi më të kujdesshëm në të ardhmen, do ta dëbojmë djallin, do ta ngjallim dashurinë e Zotit, dhe do të arrijmë te të mirat që do të vijnë, me anë të hirit dhe dashurisë së pakufishme të Zotit tonë Jisu Krishti dhe Atit të Cilit I qoftë lavdia dhe fuqia, në jetë të jetëve. Amin.